We weten al een paar jaar dat een fiks aantal gemeenten in Nederland een zero-emissiezone in gaan stellen. Per 1 januari 2025 nog wel, en dat is het al bijna! Tegelijk horen we dat het nieuwe kabinet uitstel wil. Hoe is de stand van zaken nu?
Op de onlangs gehouden E-Truck Experience van Bestelauto’s zusterblad TTM.nl vertelden Walther Ploos van Amstel van de Hogeschool van Amsterdam en Josette Vallentgoed Udo van de gemeente Amsterdam over de voorgenomen zero-emissiezones.
Het is goed om even te laten zien waar de zero-emissie zones nu precies zijn en over gaan. 29 gemeenten in Nederland willen (een gedeelte van) hun binnenstad tot zero-emissiezone verklaren. Je mag er dan enkel nog met nieuwe voertuigen naar binnen als ze uitstootvrij zijn, en dat betekent voorzien van batterij-elektrische of waterstofaandrijving. 18 van die gemeentes stellen de ZE-zone in per 2025, 14 ervan zelfs al per 1 januari 2025. Bestelauto’s met schone verbrandingsmotoren mogen daar nog tot 2027 (Euro 5) of 2028 (Euro 6) naar binnen.
Kennis
De regelgeving is complex, maar de voorlichting is goed. Walther Ploos van Amstel: “Op de website opwegnaarzes.nl wordt dagelijks de actuele stand van zaken gepresenteerd. Daar kun je veel kennis opdoen. Er werd voor het eerst gepraat over ZE-zones in 2014. Ruim tijd dus om je voor te bereiden, maar ik zag dat veel MKB’ers en ZZP’ers een afwachtende houding aannamen.” Ze gingen ook niet echt op zoek naar informatie. Zo kon het gebeuren dat marktkooplui klaagden in landelijke media over de ZE-zones, terwijl voor hun voertuigen ontheffingen gelden. “Er zijn tal van vrijstellingen en ontheffingen voor de ZE-zones, omdat Amsterdam en de andere gemeenten heus wel begrijpen dat niet alle ondernemers in staat zijn om emissievrij de stad in te rijden”, vertelt Josette Vallentgoed. “Tegelijk zie ik ondernemers die niet kijken naar regelgeving, maar gewoon de stap maken naar emissievrij vervoer. Omdat klanten daar om vragen, of omdat aanbestedingen daar om vragen. En laten we wel zijn, het is echt niet zo dat op 1 januari a.s. de binnensteden dicht gaan. Er zijn ook heel veel schone dieselvoertuigen, waarmee je nog jaren de ZE-zone in mag rijden. In Maastricht is een steekproef gedaan, waaruit bleek dat 90 procent van de voertuigen die nu in de voorgenomen ZE-zone rijden daar nog tot 2028 of 2030 kan blijven rijden. Het is dus niet zo zwart-wit als in de media soms wordt geschetst”, aldus Ploos van Amstel.
Klantenbestand
Hij raadt aan goed naar de regelgeving en vooral naar de vrijstellingen en ontheffingen te kijken. “Allereerst: kijk eens naar je klantenbestand. Wie zit er in een ZE-zone? Hoe vaak kom je daar? Moet je daarvoor dan echt een emissievrije bestelauto kopen? Je kunt ook overwegen om je vervoer uit te besteden of gebruik te maken van een stadshub. En hoef je niet vaak in de ZE-zone te zijn, dan zijn er dagontheffingen, tot 12 stuks per jaar.” Dat ziet Josette Vallentgoed ook. “Er zijn vrijstellingen voor als je als ondernemer heel dicht tegen je pensioen zit, of dreigt failliet te gaan als je moet investeren in emissievrije auto’s. Of als je door netcongestie je vervoer niet kunt verduurzamen. Het ontheffingenloket is inmiddels open. Er zijn al 1.000 aanvragen door heel Nederland gedaan, en er zijn er 300 verleend.”
Advies
Josette en Walther wijzen tijdens hun presentaties op de mogelijkheid van advies. “Laat je goed informeren en adviseren over jouw situatie. Doe bijvoorbeeld de kentekencheck op Opwegnaarzes.nl, dan zie je direct wat de regels betekenen voor jouw voertuig. En win advies in. Bij je gemeente, maar bijvoorbeeld ook bij logistiek makelaars of je branchevereniging. Dat is echt goed mogelijk, en het is nog gratis ook.” Het is ook aan te raden goed te kijken welke subsidies er zijn. Want SEBA stopt dan wel, er is ook nog MIA, VAMIL en tal van provinciale en misschien wel gemeentelijke subsidies. Het kan financieel aantrekkelijk zijn je daar in te verdiepen, al dan niet met je boekhouder of andere hulp.
Afstel?
Gemeenten mogen zelf aanpassingen doen aan hun zero-emissiezone. De gemeente Amsterdam heeft dat gedaan: de zero-emissiezone is kleiner gemaakt. Vallentgoed: “We starten op 1 januari 2025 binnen de S100, dat is het centrum van Amsterdam. In 2028 schalen we op naar ring A10. Dat zeggen we nu al met elkaar en dan vervolgens gaan we weer kijken of vanaf 2030 de hele bebouwde kom tot ZE-zone maken. Daar moet het besluit nog wel over genomen worden.” Volgens Vallentgoed staat de opschaling naar de ring A10 vast. “Ondernemers zullen niet meer verrast worden door nieuwe aanpassingen of afstel.”
Verzet gestaakt
Het nieuwe Nederlandse kabinet is nog niet zover. In het regeerakkoord stond dat de regering wil kijken naar uitstel van de zero-emissiezones, maar staatssecretaris Jansen staakte pal voor het ter perse gaan van deze Bestelauto zijn verzet. Een motie van Kamerlid Veltman om zero-emissiezones uit te stellen, werd door de Tweede Kamer echter aangenomen. Dat lijkt echter geen bedreiging voor de invoering, want de 14 gemeentes hebben al laten weten gewoon door te gaan met de invoering. Ploos van Amstel zag dat uitstel toch al niet gebeuren. “Ik zie dat de instelling van ZE-zones gewoon volgens planning gaat gebeuren.” Hij is er van overtuigd dat ondernemers nu en straks goed kunnen opereren in de ZE-zones. “Er is heel veel mogelijk. Ondernemers kunnen hulp en advies krijgen, maar moeten ook zelf een stap zetten. Ik roep ze op om zich goed te laten informeren en aan de slag te gaan met zero-emissie.”
Dit artikel verscheen eerder in Bestelauto magazine nr. 2 van 2024. De tekst is aangepast naar de actualiteit
