Renault gaat vanaf eind dit jaar de Kangoo ZE ook aanbieden met een brandstofcel. De Master ZE met waterstof ondersteuning komt volgend jaar op de markt.
Zero-emissie is Renault natuurlijk op het lijf geschreven. De Franse fabrikant heeft inmiddels meerdere volelektrische bedrijfsauto’s en heeft in diverse visierapporten aangegeven dat er wat dat betreft geen weg terug is. “Onze ZE-voertuigen hebben voldoende actieradius om een dag lang in de stad te werken. Is je werkgebied groter, of wil je er zeker van zijn dat je altijd, op elk moment van de dag een fors stuk kunt rijden, dan is er meer nodig”, schetst CEO Renault LCV Denis Le Vot. “Daarom komen we nu met de Master en de Kangoo met waterstof. Maar let op: niet alleen maar waterstof. De basis blijft de elektrische aandrijving, de brandstofcel fungeert als range-extender.”
Renault werkt al meer dan tien jaar samen met het Franse Symbio aan de toepassing van waterstof in haar bestelauto’s. La Poste testte er al uitgebreid mee, zelfs al in 2013. In totaal werden 200 Kangoo’s ZE omgebouwd naar H2 hybrides. Toch duurde het best lang voordat H2 nu leverbaar wordt op de Renaults. Volgens Symbio topman Fabio Ferrari heeft dat twee redenen. “Ten eerste wilden we het product verder verbeteren, ten tweede moesten we de TCO voor de klant op een aanvaardbaar niveau brengen.” We hoorden echter ook dat de gevallen Renault topman Carlos Ghosn een verklaard tegenstander was van de toepassing van waterstof op de ZE-voertuigen van Renault.
Warmte
Het principe van de brandstofcel die Symbio levert is eenvoudig. De getankte waterstof wordt door middel van elektrolyse omgezet in elektriciteit. De brandstofcel heeft 10 kW vermogen. 5 kW daarvan is elektrisch, bijna 5 kW (4,8 om precies te zijn) is restwarmte die komt uit de werking van de brandstofcel. Die warmte kan in de herfst en winter worden gebruikt om de cabine te verwarmen, zodat de accu’s daar niet belast mee worden. In de zomer is de restwarmte echter niet te gebruiken en wordt dan afgevoerd.
De Kangoo ZE en de Master ZE verschillen in formaat en toepassing en daarom is ook de configuratie van de brandstofcel bij beide anders. Het principe blijft hetzelfde, maar de Kangoo ZE heeft één waterstoftank en de Master ZE twee. De Kangoo heeft met die ene tank een capaciteit van 74 liter of te wel 1,78 kg waterstof. Tanken moet in vijf tot tien minuten te doen zijn. De Master ZE heeft twee waterstoftanks van 53 liter, goed voor 106 liter dan wel 4,18 kg waterstof. Bij de Kangoo levert de brandstofcel maximaal 29,7 kWh extra vermogen bovenop de 30 kWh van de accu’s. De Master ZE krijgt 56 kWh extra vermogen door de brandstofcel, die komt bij de 33 kWh van het accupakket.
Range
Het belangrijkste voordeel van de brandstofceltoepassing in de ZE-range is de grotere actieradius. De Kangoo ZE heeft normaal gesproken 230 km actieradius en krijgt er 140 km bij. Een totale range dus van 370 km. De Master ZE heeft een reële actieradius van 120 km en komt met de brandstofcel ineens 350 km ver, meer dan een verdubbeling dus.
GO
Bij de Renault-fabriek in Batilly staan diverse Kangoo’s en Masters ZE H2 klaar. Als eerste mogen we in de Kangoo rijden. Die ziet er hetzelfde uit als een normale Kangoo ZE. Het vulpunt voor de waterstof zit links achter de deur voor de bestuurder, de stekkeraansluiting is verhuisd van de voorzijde van de auto naar de rechterkant, eveneens net achter de deur. Ook het interieur is hetzelfde gebleven. Als we de sleutel omdraaien in het contactslot licht alleen, net als bij de Kangoo ZE, het woordje ‘GO’ op in het display. In de console op het dashboard zit een klein schermpje van Symbio waar de stand van het brandstofcelsysteem is af te lezen. Als ook dat op gereed staat, kunnen we vertrekken. De Kangoo ZE H2 heeft nog altijd een automatische transmissie en rijden met de Kangoo ZE H2 verschilt dan ook in niets van dat met de Kangoo ZE. Het enige verschil is dat de waterstoftank af en toe een tikje laat horen en uit het kleine uitlaatje van de Kangoo af en toe een pufje waterdamp komt. Als we later stilstaan zien we ook enkele druppels water uit het pijpje komen, en dat is echt de enige emissie die deze auto heeft: schoon water!
Laadvermogen
Zoals gezegd, het rijden met de Kangoo ZE H2 is dezelfde ervaring als met de BEV-versie. Wat betreft vermogen en weggedrag wordt er niets ingeleverd. Waar wel ingeleverd wordt bij de Kangoo ZE H2 is in de laadruimte. De waterstoftank ligt namelijk in de laadruimte, tegen het tussenschot aan. Dat scheelt zo’n 110 liter aan laadvolume. Het hele brandstofcelsysteem, inclusief tank, weegt 110 kg. Dat betekent dat er (nog altijd) 540 kg aan laadvermogen overblijft. Renault geeft zelf al aan er zich voor de volgende generatie Kangoo op te richten de waterstoftank op een andere plek dan de laadruimte te herbergen.
Voordat we gaan rijden met de Master ZE H2, kijken we eerst even in de laadruimte van die auto. Daar treffen we geen brandstoftanks aan, want die zijn weggewerkt onder het chassis. Heel netjes ook, er is amper sprake van een beperkte bodemvrijheid. Ook onder de Master ZE H2 zien we een kleine plastic uitlaat voor emissie van water(damp). Tijdens het rijden met de Master ZE H2 hebben we dezelfde ervaring als bij de Kangoo: het gaat rimpelloos en net zo gemakkelijk als bij volelektrische Master. Het Symbio-schermpje zit hier links naast het stuur en geeft info over de status van het brandstofcelsysteem, cabineverwarming, het tankniveau en de range op waterstof. De actieradius van de accu’s is in het gewone Renault display af te lezen.
BEV
Interessant is dat de EV- en fuelcell-aandrijving onafhankelijk van elkaar kunnen worden gebruikt. De brandstofcel gaat sowieso pas meedraaien als de accu’s nog 80 procent vol zitten, maar je kunt er ook voor kiezen alleen op de accu’s te rijden. Dat kan bijvoorbeeld als de EV-range nog voldoende is om de bestemming te halen. Andersom kan ook: als het accupakket leeg is kan er ook puur op waterstof worden gereden, al levert de brandstofcel natuurlijk immer elektriciteit aan de accu’s.
De Kangoo ZE H2 wordt leverbaar vanaf einde dit jaar, vooralsnog in één versie als gesloten bestelauto. De prijs in Frankrijk bedraagt 48.300 euro. Dat is een aardige meerprijs, maar vergeet niet dat er fikse subsidies op waterstof- dan wel BEV-aangedreven voertuigen zijn. Een Nederlandse prijs is er vooralsnog niet.
De Master ZE H2 wordt leverbaar in zowel chassis-cabine versies als twee gesloten-bestelautoversies. Allebei in twee lengtes, de gesloten bestelauto ook in twee hoogtevarianten. De chassis-cabineversie is midden 2020 leverbaar, de gesloten bestelauto wat meer naar het einde van het jaar. Prijzen van de Master ZE H2 zijn nog niet bekend.
Groen
Waterstof is tank-to-wheel dan weliswaar vrij van schadelijke uitstoot, het aanmaken van waterstof is in veel gevallen nog ‘grijs’ in plaats van ‘groen’. Renault zet zich met overheid en andere partners in om groene waterstof aan te kunnen bieden, gemaakt uit zonne- en windenergie. Volgens Fabio Ferrari van Symbio mogen vooral lokale overheden nog wel wat toeschietelijker en meewerkender zijn in het opzetten van dergelijke projecten. Ook het aantal waterstoftankstations mag nog wel wat groeien, ook in Nederland. Dat weerhoudt afvalverwerker Roteb er echter niet van om vanaf begin 2020 met 30 Renaults Kangoo ZE H2 te gaan rijden in en rond de Rotterdamse haven.
